Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi

Abstract

Hacı Bektaş Veli, Horasan erenlerinden olup, Anadolu’ya gelip yerleşmiş bir Türk sufisidir. Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında onun çabaları görmezlikten gelinemez. Hacı Bektaş Veli’nin dikkat çekici özelliklerinden birisi de eğitimci kişiliğidir. O çağının önemli bir halk eğitimcisidir. Hacı Bektaş Veli bir eğitimcide bulunması gereken özelliklere sahip olup, kendisinin “Dört Kapı Kırk Makam” adıyla anılan bir müfredat programının hazırlayıcısı olduğu bilinmektedir. Onun müfredat programının amacı, her asırda toplumların ihtiyaç duyduğu kâmil insanları yetiştirmektir. Hacı Bektaş Veli, tasavvuf konusunda derinlemesine bilgiye ve öğrenme-öğretme sürecini etkili yönetecek becerilere sahiptir. Onun, yetişkinler eğitiminde şu yaşam becerilerini topluma kazandırdığı bilinmektedir: Anadilde eğitim, öğrenmeyi öğretme, sosyal beceriler ve vatandaşlık becerileri, topluma yapıcı şekilde dâhil olma, kültürel farkındalık, duyguları müzik ve edebiyat yoluyla ortaya koyma. Onun bu kazanımları Anadolu’da çok kültürlü bir yaşamın devamına imkân sağlamıştır. Onun Hakk’a yürümesinden sonra kurulan Osmanlı Devleti, Hacı Bektaş Veli’nin birleştirici kişiliğinden oldukça yararlanmıştır. Hacı Bektaş Veli’nin başka bir önemli kazanımı, kendi adıyla kurulmuş olan Bektaşilik Tarikatı’dır. Bu tarikatın mensupları kadın-erkek bir arada ibadet ederler. Müritler tarikata özel bir ayinle kabul edilirler. Cemevleri ibadet yeri olma yanında bir ilim ve irfan yuvası olarak hizmet verirler. Yani yetişkinler eğitiminin halen sürdürüldüğü dergâhlardır.