Osmanlı Araştırmaları

Abstract

Budin’in 1541’de eyalet olarak Osmanlı topraklarına katılmasıyla birlikte Os- manlılarla Avusturya Habsburgları birbiriyle komşu olmuş ve Zitvatorok Antlaşması (1606) ile iki gücün arasındaki diplomatik trafik artmıştı. Geçmişi XV. yüzyılın son- larına uzanan Osmanlı-Habsburg diplomatik tarihi üzerinde araştırmalar yapıldı- ğında, başvurulması gereken ana kaynaklardan birisi Avusturya Devlet Arşivleridir. Arşivlerde siyasî önemi haiz belgelerin yanında Viyana’da misafir olarak bulunmuş ve sayıları XVII. ve XVIII. yüzyıllar arasında büyük artış göstermiş Osmanlı elçilikleri- nin ağırlanma sürecini aydınlatma vasfına sahip çok sayıda belge bulunur. Osmanlı- Habsburg askerî mücadelesini kesin olarak nihayete erdiren Ziştovi Antlaşması’na (1791) kadar Viyana’ya yaklaşık doksan Osmanlı elçilik heyeti gönderilmiştir. Bu çalışmada, 1634-1774 yılları arasını kapsayan dönemde gönderilmiş elçiliklerin Habsburg kurumlarınca ne şekilde, nerede ağırlandıkları ve ağırlamadan kimlerin sorumlu olduğu soruları üzerinde durulmuştur. Bu makalede, şimdiye kadar ortaya konmuş veriler Avusturya Devlet Arşivlerinde bulunan belgelerin bir kısmını kullan- mak suretiyle elde edilen yeni bulgularla birleştirilerek, Osmanlı elçilik heyetlerini merkeze alarak Osmanlı-Habsburg diplomasi tarihine dair bir inceleme yapılmaya çalışılmıştır.