19. asırda yaşamış Harputlu Yusuf Şükrî, Mısır’da çeşitli âlimlerden tefsir, hadis gibi ilimleri tahsil etmiş; sonra Anadolu’ya dönüp İstanbul’da Şeyh İbn Vefâ Medresesinde dinî bilgilerin öğretimiyle uğraşmıştır. Bu sıralarda Vânî Efendi dergâhı şeyhliği vazifesinde de bulunan Yusuf Efendi, H. 1273 (M. 1857) yılında Medine’deki Mahmudiye Medresesi müderrisliğine tayin edilmiş; bir yandan ders verirken diğer taraftan isteyenlere irfani yönden rehberlik etme ve eser telifi işleriyle meşgul olmuştur. Üç sene sonra Anadolu’ya gelip tekrar Medine’ye giden Yusuf Efendi, H. 1292 (M. 1876) yılında vefat etmiştir.
Yusuf Efendi’nin çoğu Arap harfleriye basılmış; İslâmî yahut mantık gibi onlara vasıta sayılan ilimler hakkında Arapça ve Türkçe eserleri vardır. O, her ne kadar “Şükrî” mahlasıyla bazı dinî, tasavvufi şiirler yazmışsa da daha ziyade bir müderris ve âlim olarak tanınmıştır. Yusuf Efendi’nin mensur Türkçe eserlerinden biri de “Nesâyih” (Nasihatlar) olup bu dinî, ahlaki kitabını H. 1276 (M. 1860) yılından sonra, Sultan Abdülaziz devrinde yazdığı anlaşılmaktadır. Yazar, anılan kitapçığında Müslüman sultana itaatin lüzumu, adaletle hükmetmenin gerekliliği, suçluların cezalandırılması, devlet işlerinde iyi ve liyakatli kimselerin istihdam edilmesi lazım geldiği gibi konular üzerinde durur. Fikir ve tavsiyelerini daima Kur’an ayetlerine ve Hz. Peygamber’in hadislerine dayandıran Yusuf Efendi, ele aldığı mevzulara dair bazı tarihî yahut menkıbevi vak’alara da yer verir.
1860’lı yılların başlarında yazılmış söz konusu eser, zamanımızda ancak Osmanlı Türkçesini bilen sınırlı bir okuyucu zümresi tarafından anlaşılabilecek durumdadır. Bu çalışmada, 2016’da iki yazma nüshasına dayalı olarak Latin harfleriyle yayımlanan Nesâyih’in, günümüz Türkçesine aktarılan metninin mütalâaya arz edilmesi, böylece daha geniş okur-yazar kitlesi tarafından anlaşılması hedeflenmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2021 |
Submission Date | June 15, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 7 Issue: 3 |