Research Article
BibTex RIS Cite

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi

Year 2017, Volume: 5 Issue: 2, 336 - 352, 26.04.2017
https://doi.org/10.16916/aded.292946

Abstract

Ders kitaplarındaki öykülerde
yer alan karakterler, çocukların öykünmelerine, özdeşim kurabilmelerine ve yeni
arkadaşlıklar edinmelerine olanak tanıyarak etkin birer öğrenme ortamı
oluştururlar. Bu bağlamda, öykü metinlerindeki karakter özellikleri, çocukların
kişilik gelişimi için son derece önemlidir. Buna göre Türkçe ders
kitaplarındaki karakter özelliklerinin bilimsel bir anlayışla incelenmesi
önemli bir gerekliliktir. Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
tarafından hazırlanan 5., 6., 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan
öykü metinlerindeki karakter özellikleri, Sever (2013) tarafından belirlenen
“karakter özellikleri sınıflaması”na göre içerik analizi yöntemi kullanılarak
incelenmiştir. İnceleme sonucunda Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerdeki
karakterlerin açık, kapalı, devingen ve durağan olma durumları belirlenmiş ve
karakter özelliklerinin frekans ve yüzde değerleri hesaplanıp
tablolaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türkçe ders kitabında yer alan
öykülerdeki karakterlerin büyük çoğunluğunun “kapalı” ve “durağan” oldukları
belirlenmiştir. Öykülerin çoğunda “açık” ve “devingen” özelliğe sahip herhangi
bir karaktere yer verilmediği görülmüştür. 

References

  • Aslan, C. (2007). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun gelişim sürecindeki yeri. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.)2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (189-200). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Aslan, C. ve Doğu, Y. (2015). Öğrencilerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlere ilişkin görüşleri. Akademik Araştırmalar Dergisi, 17 (67), 1-30.
  • Canlı, S. (2015). Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin belirlenmesinde çocuğa görelik ilkesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 98-123.
  • Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
  • Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6-8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 75-102.
  • Dowling, M. (2002). Young children’s personal, social and emotionaldevelopment. London: Paul Chapman Publishing.
  • İşeri, K. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik özellikleri. Bulunduğu eser: Ülper, H. (Ed.) Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri (ss. 91-112). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında karakter kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 60-79.
  • Kaya, Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin türsel/yazınsal niteliği. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.) 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 83-90). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Marsh, J. (2010). Childhood, Culture and Creativity: A Literature Review. UK: Sheffield University (ARTS COUNCIL ENGLAND).
  • Nas, R. (2002). Örneklerle çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
  • Okur, A. ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirliği. İlköğretim Online, 12 (1), 202-226.
  • Özdemir, E. (2014). Edebiyat sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Sever, S. ve Aslan, C. (2009). Eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevi üzerine bir çözümleme. Bulunduğu eser: Artar, M. (Ed.)VI. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Türkiye’de Çocuk Yetiştirme, Yaklaşımlar, Yöntemler, Sorunlar, Çözümler (ss. 231-250). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi.
  • Sever, S. (2013). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
  • Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayıncılık.
  • Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (9), 444-453.
  • Stevick, P. (2004). Roman teorisi (Çev: Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
  • TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Tuncer, H. ve Yardımcı, M. (2002). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Ankara: Ürün Yayınları.
  • Weinreich, T. (2000). Children’s Literature. Art or Pedagogy?.Denmark: Roskilde University Press.
  • Yılmaz, E. (2012). Türk çocuk yazınında ana karakter konumundaki çocukların dil kullanımları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Bulunduğu eser: Sever, S., Aslan, C., Canlı, S., Önal, Ş., Çıldır, B., Karagül, S., Doğan, B. N. ve İnce Samur, Ö. (Yay. Haz.) 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler ve Atölye Çalışmaları Kitabı (ss. 491-496). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Zivtci, F. (2007). Çocuk kitaplarında kahramanın yeri ve önemi. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.) 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 189-200). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Year 2017, Volume: 5 Issue: 2, 336 - 352, 26.04.2017
https://doi.org/10.16916/aded.292946

Abstract

References

  • Aslan, C. (2007). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun gelişim sürecindeki yeri. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.)2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (189-200). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Aslan, C. ve Doğu, Y. (2015). Öğrencilerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlere ilişkin görüşleri. Akademik Araştırmalar Dergisi, 17 (67), 1-30.
  • Canlı, S. (2015). Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin belirlenmesinde çocuğa görelik ilkesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 98-123.
  • Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
  • Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6-8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 75-102.
  • Dowling, M. (2002). Young children’s personal, social and emotionaldevelopment. London: Paul Chapman Publishing.
  • İşeri, K. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik özellikleri. Bulunduğu eser: Ülper, H. (Ed.) Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri (ss. 91-112). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında karakter kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 60-79.
  • Kaya, Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin türsel/yazınsal niteliği. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.) 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 83-90). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Marsh, J. (2010). Childhood, Culture and Creativity: A Literature Review. UK: Sheffield University (ARTS COUNCIL ENGLAND).
  • Nas, R. (2002). Örneklerle çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
  • Okur, A. ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirliği. İlköğretim Online, 12 (1), 202-226.
  • Özdemir, E. (2014). Edebiyat sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Sever, S. ve Aslan, C. (2009). Eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevi üzerine bir çözümleme. Bulunduğu eser: Artar, M. (Ed.)VI. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Türkiye’de Çocuk Yetiştirme, Yaklaşımlar, Yöntemler, Sorunlar, Çözümler (ss. 231-250). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi.
  • Sever, S. (2013). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
  • Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayıncılık.
  • Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (9), 444-453.
  • Stevick, P. (2004). Roman teorisi (Çev: Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
  • TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Tuncer, H. ve Yardımcı, M. (2002). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Ankara: Ürün Yayınları.
  • Weinreich, T. (2000). Children’s Literature. Art or Pedagogy?.Denmark: Roskilde University Press.
  • Yılmaz, E. (2012). Türk çocuk yazınında ana karakter konumundaki çocukların dil kullanımları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Bulunduğu eser: Sever, S., Aslan, C., Canlı, S., Önal, Ş., Çıldır, B., Karagül, S., Doğan, B. N. ve İnce Samur, Ö. (Yay. Haz.) 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler ve Atölye Çalışmaları Kitabı (ss. 491-496). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Zivtci, F. (2007). Çocuk kitaplarında kahramanın yeri ve önemi. Bulunduğu eser: Sever, S.(Yay. Haz.) 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 189-200). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
There are 24 citations in total.

Details

Journal Section Makaleler
Authors

Sedat Karagül

Ayşe Özgül İnce Samur

Publication Date April 26, 2017
Published in Issue Year 2017Volume: 5 Issue: 2

Cite

APA Karagül, S., & İnce Samur, A. Ö. (2017). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 336-352. https://doi.org/10.16916/aded.292946