Journal of Mother Tongue Education

Abstract

Öz

Bu
araştırmada, Türkçe öğretmen adaylarının, Türk kültüründe mizahi ve eleştirel
düşünmenin nirengi noktası olan Nasreddin Hoca’ya ilişkin algılarının
belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde olgu bilim
deseni kullanılarak yürütülen bu araştırmada; seçilen duruma ilişkin
katılımcıların belirlenmesinde nitel araştırmalarla özdeşleşmiş, amaçlı
örneklemenin başlıca türlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi
kullanılmıştır. Bu örnekleme yöntemiyle gerçekleştirilen araştırma, Recep
Tayyip Erdoğan Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 40
öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, katılımcıların
“Nasreddin Hoca” kavramına ilişkin algılarının belirlemesi amacıyla alan
yazında “metafor” olarak adlandırılan nitel veri toplama aracı kullanılmıştır.
Metafor Belirleme Formunun (MBF) hazırlanmasında, alan yazında metaforların bir
araç olarak kullanıldığı araştırmalar incelenmiştir. Bu araştırmalardan
hareketle oluşturulan formun giriş bölümünde “metafor” kavramına ilişkin kısa
bir açıklama ve metafor örneklerine yer verilmiş, araştırmanın amacı açık bir
şekilde ortaya konulmuştur. Formun ikinci bölümünde ise katılımcıların “Nasreddin
Hoca” kavramına ilişkin algılarını tespit etmek için “Nasreddin Hoca…….
gibidir, çünkü …” ifadesindeki boşlukları doldurmaları istenmiştir. Bu
kavramlara ilişkin bir sorudan oluşan formda katılımcılardan, her bir kavrama
ait beş adet metafor ve bu metaforlara ilişkin benzetme yönlerini de ifade
etmeleri istenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde nitel analiz
tekniklerinden içerik analizi kullanılmış olup analizler sonucunda elde edilen
kod ve temalara ilişkin veriler, bilgisayar ortamına aktarılarak SPSS
programıyla analiz edilmiştir. Bu analizler sonucunda elde edilen bu verilere
ilişkin katılımcıların frekans (f) ve
yüzde (%) değerleri, oluşturulan temalara göre
sınıflandırılarak bulgular tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma
sonucunda Kültür Elçisi, Gülen Düşünce,
Bilge, Pusula, Döner Ayna, Sonsuz Kelam, Cevher olmak üzere toplam yedi
kavramsal kategori oluşturulmuş, Türkçe öğretmeni adaylarının Nasreddin Hoca’ya
ilişkin algılarının olumlu olduğu ve Hoca’nın düşünce perspektifini yansıttığı
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar kelimeler: Nasreddin Hoca, Türkçe öğretmeni adayı,
metafor.

The Perceptions Of Turkish
Teacher Candidates For Nasreddin Hoca

Abstract

In this research, it was aimed to determine
the perceptions of Nasreddin Hoca the point of reference for humorous and
critical thinking in Turkish culture, from Turkish teacher candidates. In this
research, which is carried out using study design case in the frame of
qualitative research approach, an easily accessible case sample, one of the
main types of purposeful sample identified with qualitative researches, were
used in determining the participants for the selected situation. The research
conducted by this sampling method was carried out with the participation of 40
teacher candidates who study at the Turkish Language Teaching Department of
Recep Tayyip Erdogan University. In the research, qualitative data collection
tool called "metaphor" was used in the field for writing in order to
determine the perceptions of the participants about the concept of
"Nasreddin Hodja". In the preparation of the Metaphore Determination
Form (MBF), investigations have been conducted on the use of metaphors as a
tool in field writing. A brief explanation and metaphors on the concept of
"metaphor" are given in the introduction part of the form which is
created from these researches and the purpose of the research are clearly
revealed. In the second part of the form, participants were asked
"Nasreddin Hodja ..." to determine the perceptions of the concept of
" I like Nasreddin Hodja, because ... "they are asked to fill in the
gaps in their expression. In the form of a question about these concepts,
participants were asked to express the five metaphors of each concept and their
analogy to these metaphors. In the analysis of the data obtained in the
research, content analysis was used from the qualitative analysis techniques
and the data about the codes and themes obtained from the analyzes were
transferred to the computer environment and analyzed by SPSS program. The
frequencies (f) and percentages (%) of the participant related to this data
obtained as a result of these analyzes were classified according to the theme
that was created and interpreted by tabulation of the findings. As a result of
this research, seven conceptual categories, Culture Ambassador, Smiling
Thought, Wise, Compass, Rotating Mirror, Infinite Word, Ore were formed and the
result that the perceptions of Turkish teacher candidates about Nasreddin Hodja
were positive and reflected Hodja's thought perspective.

Key words: Nasreddin Hodja, Turkish teacher
candidate, cultural ambassador, wise, metaphor.