Abstract
The impact of globalization has led to a convergence of consumption habits among nations worldwide. Turkey has also been affected by this shift, with American consumption habits increasingly being adopted by the Turkish population, particularly in recent times due to the influence of social media. In order to understand and interpret this change, the study primarily includes definitions of the concepts of consumption and consumption culture.
The increasing use of social media in Turkey and around the world has accelerated the change in consumption habits. In this study, which examines the relationship between social media and consumption, literature reviews are included on the effects of "FoMO”, a psychological phenomenon defined as a " fear of missing out," on an individual's social media use and consumption behavior. The study also touches on the advertising potential created by social media for companies, but the focus of the study is on "the effects of social media user behavior on consumption." Therefore, the primary focus of the study is on the behavior of social media users who voluntarily make advertisements.
The Americanization of consumer behavior in Turkey dates back to the mid-20th century, long before the existence of social media. Therefore, in the scope of the study, research on the historical change of consumption habits in Turkey is included.
References
- Aksu, S. (2013). Lüks markaların sosyal medya kullanımı: Facebook üzerine bir inceleme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Arıkan Saltık, Işıl & Firat, Aytekin & Kutucuoğlu, Kemal & Tunçel, Özgür. (2013). Consumption, consumer culture and consumer society, Journal of Community Positive Practices, 13 (1), s. 182-203.
- Ayan, G. (2016). Tüketim Kültürü Bağlamında Kimlik İnşasının Sosyal Medyada Kullanımı: Instagram Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Aydemir, M. (2006). Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma; Türkiye'de Modern Tüketim Kültürü'nün Tarihsel ve Toplumsal Gelişim Seyri, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), s. 201-214.
- Aydın, C. (2021). Sosyal medya ve tüketim kültürü perspektifiyle Instagram ve YouTube Üzerine Netnografik Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Balıkçıoğlu, B. ve Volkan, P. (2016). Sosyal Medya, Televizyon ve Akran İletişiminin Materyalizm ve Gösteriş Tüketimi Üzerindeki Etkisi: Tüketici Sosyalleşmesi Perspektifi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (35), s. 299-319.
- Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. (2007). Encyclopedia of Social Psychology. Kaliforniya: Sage Publications.
- Coşkun, S. (2011). Küreselleşme Sürecinde Tüketim Toplumu ve Tüketim Kültürü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Konya.
- Craig, C. S., Douglas, S. (2005). Beyond national culture: Implications of cultural dynamics for consumer research. International Marketing Review, 23 (3), s. 322-342
- Çopuroğlu, F. (2021). Tüketicilerin Sosyal Medya Kullanımı, FoMO ve Hedonik Tüketim Arasındaki İlişki. OPUS International Journal of Society Researches, 17 (37), s. 4298-4326.
- Faroqhi, S. (2002), Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, çev. Elif Kılıç, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Hepekiz, İ. & Gökaliler, E. (2019). Sosyal Medya Aracılığıyla Yaratılan Kişisel Markalar ve Benlik Sunumu, Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), s. 761-782.
- Hodkinson, C. (2019). ‘Fear of Missing Out’ (FOMO) marketing appeals: A conceptual model, Journal of Marketing Communications, 25 (1), s. 65-88.
- İlhan, T.T. (2018). Sosyal medya kullanımında gösteriş tüketimi eğiliminin X, Y ve Z kuşakları açısından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- İlter, Esat (2019). Tüketim Kültürünün Tarihsel Gelişim Süreci ve Bireysel, Toplumsal ve Kültürel Etkilerinin İncelenmesi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), s. 461-476
- Kang, I., Cui, H., ve Son, J. (2019.) Conformity Consumption Behavior and FoMO. Sustainability, 11 (17), s. 4734-4752.
- Köroğlu, A. ve Yıldız, S. (2021). Sosyal medya ve hedonik tüketimin tüketici tutumu ve tatmin üzerindeki etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), s. 1106-1123.
- Maholtra, N., Steth, J. Ve Arnould, E. (2010). "Global Consumer Culture,", Wiley Encyclopedia of International Marketing içinde, ed. Daniel C. Bello ve David A. Griffith, Londra: Wiley-Blackwell.
- Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü, Yetinen Toplumun Tüketen Topluma Dönüşümü, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Orçan, M. (2004). Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Ankara: Kadim Yayınları.
- Öz, A. (2018). Sosyal medya ortamında gösterişçi tüketim: Bir uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
- Şener, A. ve Yücel, S. (2020). Sosyal Medyanın Y Kuşağı Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bir Literatür İncelemesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 65 (1), s. 265-284.
- Yavuz, Ş. (2013). Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36 (1), s. 219-240.
- Canöz, K. , Gülmez, Ö. ve Eroğlu, G. (2020). Pazarlamanın Yükselen Yıldızı Influencer Marketing: Influencer Takipçilerinin Satın Alma Davranışını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 73-91
- Maschio, Thomas. (2016). Culture, Desire and Consumer Culture in America in the New Age of Social Media. Qualitative Market Research: An International Journal. 19 (1), s. 416-425.
- Özdemir Z. ve Çetinkaya A. (2015). Türkiye'de Sosyal Medya'da Kimlik İnşası: Özçekim Kullanımı, Turkish Studies, 10 (14), s. 597-612.
- Kır, J. ve Öztürk, G. (2020). Türkiye'de İnfluencer Çalışmalarının Tüketicinin Satın Alma Davranışına Etkisi, Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 3 (1), s. 44-66.
- influencer, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/influencer, Erişim Tarihi: 20.12.2022.
- Laeder, J. (2018). "Social Media and Consumer Culture: Addicted to the Idealized Consumer”, Santa Clara University Pop Culture Intersections. https://scholarcommons.scu.edu/engl_176/30, Erişim Tarihi: 12.10.2023.
- Thompson, J. (2011). “FOMO: JWT Explores Fear of Missing Out Phenomenon”, www.jwt.com/fomojwtexploresfearofmissingoutphenomenon/, Erişim Tarihi: 04.05.2011.
Abstract
Tüm dünyada, küreselleşmenin etkisiyle ulusların tüketim alışkanlıkları her geçen gün daha fazla birbirine benzemeye başlamıştır. Bu değişim hareketinden Türkiye de etkilenmiş; özellikle son zamanlarda, Amerikan tüketim alışkanlıkları Türk halkı tarafından daha fazla benimsenmeye başlanmıştır. Bu değişimi anlayabilmek ve yorumlayabilmek adına, çalışmada öncelikle tüketim ve tüketim kültürü kavramı hakkında yapılmış tanımlara yer verilmektedir.
Sosyal medya kullanım oranlarının her geçen gün artması, Türkiye’de ve dünyada tüketim alışkanlıklarının değişiminin hız kazanmasına sebep olmaktadır. Sosyal medya ve tüketim ilişkisinin incelendiği bu çalışmada, “günceli kaçırma korkusu” olarak tanımlanan psikolojik bir durum olan FoMO’nun; kişinin, tüketim davranışına etkileri üzerine literatür taramalarına yer verilmiştir. Araştırma kapsamında sosyal medyanın firmalar nezdinde yaratmış olduğu reklam potansiyeline değinilse de, çalışmanın odak noktası “sosyal medyadaki kullanıcı davranışının tüketime etkileri” olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, sosyal medya kullanıcılarının paylaşımlarında yer alan “gönüllü reklam yapma” davranışı öncelikli olarak incelenmektedir.
Türkiye’de tüketici davranışının Amerikanlaşması, sosyal medya mecraları var olmadan yıllar önce 20. yüzyılın ortalarına dayanmaktadır. Bu nedenle çalışmada, Türkiye’de tüketim alışkanlıklarının değişiminin tarihi hakkında yapılan araştırmalara yer verilmektedir. Tüketim, sosyal medya, FoMO ve tüketim kültürü tarihi üzerine yapılan literatür taramalarıyla desteklenen araştırmanın ana problemi: tüketimde Amerikanlaşma sürecinin Türkiye’de son zamanlarda etkisini arttırarak devam etmesinde, sosyal medya kullanıcılarının rolünü tespit edebilmektir.
Keywords
References
- Aksu, S. (2013). Lüks markaların sosyal medya kullanımı: Facebook üzerine bir inceleme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Arıkan Saltık, Işıl & Firat, Aytekin & Kutucuoğlu, Kemal & Tunçel, Özgür. (2013). Consumption, consumer culture and consumer society, Journal of Community Positive Practices, 13 (1), s. 182-203.
- Ayan, G. (2016). Tüketim Kültürü Bağlamında Kimlik İnşasının Sosyal Medyada Kullanımı: Instagram Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Aydemir, M. (2006). Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma; Türkiye'de Modern Tüketim Kültürü'nün Tarihsel ve Toplumsal Gelişim Seyri, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), s. 201-214.
- Aydın, C. (2021). Sosyal medya ve tüketim kültürü perspektifiyle Instagram ve YouTube Üzerine Netnografik Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Balıkçıoğlu, B. ve Volkan, P. (2016). Sosyal Medya, Televizyon ve Akran İletişiminin Materyalizm ve Gösteriş Tüketimi Üzerindeki Etkisi: Tüketici Sosyalleşmesi Perspektifi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (35), s. 299-319.
- Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. (2007). Encyclopedia of Social Psychology. Kaliforniya: Sage Publications.
- Coşkun, S. (2011). Küreselleşme Sürecinde Tüketim Toplumu ve Tüketim Kültürü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Konya.
- Craig, C. S., Douglas, S. (2005). Beyond national culture: Implications of cultural dynamics for consumer research. International Marketing Review, 23 (3), s. 322-342
- Çopuroğlu, F. (2021). Tüketicilerin Sosyal Medya Kullanımı, FoMO ve Hedonik Tüketim Arasındaki İlişki. OPUS International Journal of Society Researches, 17 (37), s. 4298-4326.
- Faroqhi, S. (2002), Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, çev. Elif Kılıç, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Hepekiz, İ. & Gökaliler, E. (2019). Sosyal Medya Aracılığıyla Yaratılan Kişisel Markalar ve Benlik Sunumu, Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), s. 761-782.
- Hodkinson, C. (2019). ‘Fear of Missing Out’ (FOMO) marketing appeals: A conceptual model, Journal of Marketing Communications, 25 (1), s. 65-88.
- İlhan, T.T. (2018). Sosyal medya kullanımında gösteriş tüketimi eğiliminin X, Y ve Z kuşakları açısından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- İlter, Esat (2019). Tüketim Kültürünün Tarihsel Gelişim Süreci ve Bireysel, Toplumsal ve Kültürel Etkilerinin İncelenmesi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), s. 461-476
- Kang, I., Cui, H., ve Son, J. (2019.) Conformity Consumption Behavior and FoMO. Sustainability, 11 (17), s. 4734-4752.
- Köroğlu, A. ve Yıldız, S. (2021). Sosyal medya ve hedonik tüketimin tüketici tutumu ve tatmin üzerindeki etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), s. 1106-1123.
- Maholtra, N., Steth, J. Ve Arnould, E. (2010). "Global Consumer Culture,", Wiley Encyclopedia of International Marketing içinde, ed. Daniel C. Bello ve David A. Griffith, Londra: Wiley-Blackwell.
- Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü, Yetinen Toplumun Tüketen Topluma Dönüşümü, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Orçan, M. (2004). Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Ankara: Kadim Yayınları.
- Öz, A. (2018). Sosyal medya ortamında gösterişçi tüketim: Bir uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
- Şener, A. ve Yücel, S. (2020). Sosyal Medyanın Y Kuşağı Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bir Literatür İncelemesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 65 (1), s. 265-284.
- Yavuz, Ş. (2013). Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36 (1), s. 219-240.
- Canöz, K. , Gülmez, Ö. ve Eroğlu, G. (2020). Pazarlamanın Yükselen Yıldızı Influencer Marketing: Influencer Takipçilerinin Satın Alma Davranışını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 73-91
- Maschio, Thomas. (2016). Culture, Desire and Consumer Culture in America in the New Age of Social Media. Qualitative Market Research: An International Journal. 19 (1), s. 416-425.
- Özdemir Z. ve Çetinkaya A. (2015). Türkiye'de Sosyal Medya'da Kimlik İnşası: Özçekim Kullanımı, Turkish Studies, 10 (14), s. 597-612.
- Kır, J. ve Öztürk, G. (2020). Türkiye'de İnfluencer Çalışmalarının Tüketicinin Satın Alma Davranışına Etkisi, Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 3 (1), s. 44-66.
- influencer, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/influencer, Erişim Tarihi: 20.12.2022.
- Laeder, J. (2018). "Social Media and Consumer Culture: Addicted to the Idealized Consumer”, Santa Clara University Pop Culture Intersections. https://scholarcommons.scu.edu/engl_176/30, Erişim Tarihi: 12.10.2023.
- Thompson, J. (2011). “FOMO: JWT Explores Fear of Missing Out Phenomenon”, www.jwt.com/fomojwtexploresfearofmissingoutphenomenon/, Erişim Tarihi: 04.05.2011.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Interactive Media |
| Journal Section | Araştırma Makalesi |
| Authors | |
| Publication Date | November 30, 2023 |
| Submission Date | October 31, 2023 |
| Acceptance Date | November 28, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 Volume: 1 Issue: 1 |
